علائم سکته مغزی

سکته مغزی، دومین علت مرگ و میر در جهان است. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به بخشی از مغز قطع شود. در نتیجه، سلول‌های مغزی در آن ناحیه از اکسیژن و مواد مغذی محروم شده و شروع به مرگ می‌کنند. همین زنگ خطری است که هرگونه نشانه درباره این آسیب را جدی بگیریم. علائم سکته مغزی می‌تواند به سرعت ظاهر و در عرض چند دقیقه باعث آسیب دائمی به مغز شود؛ بنابراین، مهم است که علائم قبل از سکته مغزی را بشناسید تا در صورت بروز آن، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. در ادامه این مقاله به بررسی این نشانه‌ها می‌پردازیم و شما را با خطراتی که تهدیدتان می‌کند آشنا می‌کنیم. 

علائم قبل از سکته مغزی 

علائم قبل از سکته مغزی، به عنوان علائم هشدار دهنده، می‌توانند به شناسایی زودهنگام این وضعیت خطرناک کمک کنند. این علائم ممکن است در روزها یا حتی هفته‌ها قبل از وقوع سکته مغزی ظاهر شوند.

برخی از علائم هشدار دهنده عبارتند از:

• سردرد ناگهانی، شدید و بی‌سابقه

• تاری دید یا مشکلات در بینایی، دیدن نقاط سیاه

• افتادن یا تعریق بیش از حد، عدم توانایی در حفظ تعادل، گیجی و مشکلات در حرکت

• مشکل در تلفظ کلمات، ناتوانی در فهمیدن صحبت‌های دیگران یا ارتباط برقرار کردن

• ضعف یا فلج یک یا دو طرف بدن به صورت ناگهانی

• درد قفسه سینه

علاوه بر این، علائم سکته مغزی در زنان به این شرح هستند:

• حالت تهوع یا استفراغ

• توهم

• درد

• ضعف عمومی

• تنگی نفس یا مشکلات تنفس

اگر هر یک از این علائم را در خود یا اطرافیانتان مشاهده کردید، فوراً با اورژانس تماس بگیرید. شناسایی مشکل در این مرحله ممکن است به توانبخشی سکته مغزی بدون دارو کمک کند.

علائم اولیه سکته مغزی

بسیاری از اوقات ممکن است سایر علائم آنقدر خفیف باشند که شما تا پیش از وقوع سکته مغزی، خود را در معرض هیچ آسیبی نبینید. شناخت علائم اولیه سکته مغزی می‌تواند در دریافت زودهنگام کمک و آگاهی نسبت به شرایط کمک بسیاری کند. علائم اولیه معمولاً ناگهانی و بدون هشدار ظاهر می‌شوند و معمولاً در یک طرف بدن یا صورت بروز می‌کنند. برخی از شایع‌ترین علائم اولیه سکته مغزی عبارتند از: فلج یا ضعف یک طرف بدن، به ویژه در بازو، صورت یا پا، مشکلات در گفتار یا درک گفتار، مانند مشکل در بیان کلمات، درک صحبت دیگران یا عدم توانایی در برقراری ارتباط، اختلال در بینایی، مانند تاری دید، دوبینی، از دست دادن بینایی در یک یا هر دو چشم، سردرد شدید و ناگهانی، به خصوص اگر همراه با سایر علائم سکته مغزی باشد، سرگیجه و تعادل ضعیف و مشکلات در بلعیدن.

علائم سکته مغزی خاموش

همیشه علائمی دردآور هستند که به ما هشدار دهند؟ متاسفانه خیلی اوقات اینطور نیست و احتمال اینکه آسیب سکته مغزی کاملا خاموش رخ دهد بسیار است. حالا که سیستم بدن تا این اندازه پیچیده است، لازم است شما هم نسبت به نشانه‌های آن آگاه باشید. سکته مغزی خاموش (silent stroke) یا سکته مغزی بدون علامت، نوعی سکته است که هیچ علامت یا نشانه قابل توجهی ندارد.این سکته مانند سایر انواع سکته مغزی، می‌تواند عوارض جدی مانند اختلالات حرکتی، گفتاری، شناختی و احساسی ایجاد کند. تشخیص سکته مغزی با استفاده از تست نوار مغز ممکن است.

همچنین بخوانید: نوار مغز چیست

علل سکته مغزی خاموش مشابه سایر انواع سکته مغزی است و شامل موارد زیر است:

• انسداد شریان مغزی توسط لخته خون (ترومبوز)

• پاره شدن شریان مغزی و خونریزی (خونریزی مغزی)

• تجمع پلاک در شریان های مغزی (آترواسکلروز)

• ضربان قلب نامنظم (فیبریلاسیون دهلیزی)

• مصرف داروهای ضدانعقاد خون

اما چه علائمی می‌توانند به ما در این باره هشدار دهند؟

ضعف یا بی حسی ناگهانی در یک طرف صورت، بازو یا پا، اختلال در تکلم یا درک گفتار، سردرد ناگهانی و شدید، اختلال در بینایی، عدم تعادل، سرگیجه، اختلال در حافظه یا تمرکز و تغییرات خلق و خو از مهم‌ترین نشانه‌هایی هستند که باید مثل یک زنگ خطر گوش به فرمانشان باشید.

علائم سکته مغزی خفیف

سکته مغزی خفیف یا TIA (حمله ایسکمیک گذرا)، نوعی سکته مغزی است که جریان خون به بخشی از مغز را برای مدت کوتاهی قطع می‌کند. این قطع جریان خون معمولاً کمتر از 24 ساعت طول می‌کشد. علائم سکته مغزی خفیف مشابه نوع معمولی است، اما اغلب خفیف‌تر و کوتاه‌تر هستند. نشانه‌های TIA ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ضعف یا بی حسی ناگهانی در یک طرف صورت، بازو یا پا

• اختلال در تکلم یا درک گفتار

• سردرد ناگهانی و شدید

• اختلال در بینایی

• عدم تعادل

• سرگیجه

• اختلال در حافظه یا تمرکز

• تغییرات خلق و خو

توجه داشته باشید که در برخی موارد، این نوع خفیف ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد. عوارض سکته مغزی حتما باید توسط پزشک بررسی شود.

علائم سکته مغزی شدید

سکته مغزی شدید جریان خون به بخشی از مغز را به طور کامل قطع می‌کند. این موضوع می‌تواند باعث آسیب دائمی یا حتی مرگ سلول‌های مغزی شود. علائم سکته مغزی شدید مشابه مورد خفیف است، اما معمولاً شدیدتر و طولانی‌تر هستند. این نشانه‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

ضعف یا فلج ناگهانی در یک طرف صورت، بازو یا پا، اختلال در تکلم یا درک گفتار، سردرد ناگهانی و شدید، مشکل در بینایی یا توهم دیداری، عدم تعادل و لرزش، سرگیجه شدید و طولانی، اختلال در حافظه و عدم امکان تمرکز، تغییرات خلق و خو و تحریک پذیری بیماری. در برخی موارد، سکته مغزی شدید متاسفانه ممکن است باعث مرگ شود. اما این موضوع آسیب‌های جدی‌ای نیز درپی دارد. مانند: فلج یا ضعف دائمی، اختلال در تکلم یا درک گفتار، اضطراب، وسواس فکری، افسردگی و …

علائم سکته مغزی در زنان

مهم است که بدانید علائم سکته مغزی در زنان ممکن است با مردان متفاوت باشد. برخی از تفاوت‌های رایج به این ترتیب هستند: زنان بیشتر از مردان دچار سکته مغزی ایسکمیک می‌شوند، که نوعی سکته مغزی است که ناشی از انسداد شریان مغزی است. مردان بیشتر از زنان دچار سکته مغزی هموراژیک می‌شوند، که نوعی سکته مغزی است که ناشی از خونریزی در مغز است. خانم‌ها بیشتر از مردان دچار علائم سکته خفیف یا گذرا (TIA) می‌شوند. TIA ها می‌توانند نشانه‌ای از سکته مغزی کامل در آینده باشند. همچنین توجه کنید که زنان ممکن است علائم سکته را متفاوت از مردان تجربه کنند. به عنوان مثال، شاید دچار سردرد، سرگیجه یا مشکلات بینایی شوند.

در ادامه این بخش برخی از علائم که ممکن است در زنان بیشتر از مردان دیده شود، معرفی می‌شوند و شما باید نسبت به آنها بسیار هشیار باشید:

• سردرد ناگهانی و شدید

• سرگیجه

• مشکلات بینایی، مانند تاری دید، دوبینی یا از دست دادن بینایی

• مشکلات گفتاری، مانند مشکل در صحبت کردن یا درک گفتار

• ضعف یا بی حسی در یک طرف بدن، به ویژه در صورت، بازو یا پا

• مشکل در راه رفتن

• حالت تهوع یا استفراغ

در صورتی که متوجه هرکدام از این موارد شدید، خیلی سریع به اورژانس مراجعه کنید تا فوری تحت درمان قرار بگیرید.

شایع ترین علائم سکته مغزی کدام اند؟

توجه داشته باشید که علائم سکته مغزی ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد. برخی از افراد ممکن است فقط یک علامت را تجربه کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است چندین علامت را تجربه کنند. در ادامه شایع‌ترین نشانه‌هایی که ریسک را اعلام می‌کنند، بررسی می‌شود:

پس از مشاهده علائم سکته مغزی چه کنیم؟

پس از مشاهده علائم سکته مغزی، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید. مهم است که هر چه سریعتر به دنبال کمک پزشکی باشید، زیرا درمان زودهنگام می‌تواند به کاهش آسیب مغزی و بهبود نتایج کمک کند. خیلی فوری از قانون FAST استفاده کنید:

• Face: آیا یک طرف صورت فرد افتاده است

• Arm: آیا یک بازوی فرد بی حس یا ضعیف است

• Speech: آیا فرد در صحبت کردن مشکل دارد

• Time: زمان را یادداشت کنید. هر چه سریعتر به دنبال کمک پزشکی باشید، بهتر است

در حالی که منتظر رسیدن کمک پزشکی هستید، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• فرد مبتلا را آرام نگه دارید

• از حرکت دادن فرد خودداری کنید، مگر اینکه لازم باشد

• از فرد بخواهید که در یک موقعیت راحت دراز بکشد

• اگر فرد قادر به صحبت کردن است، از او بخواهید که تاریخ تولد خود را تکرار کند یا روز را به شما بگوید. در غیر این‌صورت از او بخواهید که یک لبخند بزند یا یک حرکت دست انجام دهد

• اگر فرد در حال تنفس نیست یا دچار تشنج شده است، اقدامات احیای قلبی ریوی (CPR) را انجام دهید

جمع بندی

در این مطلب به بررسی انواع سکته مغزی و علائم سکته مغزی پرداختیم. حالا شما با آگاهی کامل می‌توانید نسبت به شرایط خودتان یا دیگران اقدامات ابتدایی لازم تا رسیدن نیروی درمانی را انجام دهید. فراموش نکنید که از هرگونه درمان خودسرانه یا مصرف دارو خودداری کنید تا متخصص شرایط را بررسی و درمان را آغاز کند.