سکته مغزی میتواند طول عمر افراد و کیفیت زندگی آنها را بهصورت قابلتوجهی کاهش دهد. درک عوامل مؤثر بر طول عمر بعد از سکته مغزی، میتواند به بازماندگان و خانوادههای آنها کمک کند نگرش مثبتی داشته باشند؛ بنابراین، در ادامه این مطلب، به بررسی 7 عامل مؤثر بر طول عمر بیمار بعد از سکته مغزی میپردازیم.
عوامل موثر بر طول عمر بیمار بعد از سکته مغزی
بیمار سکته مغزی چند سال عمر میکند؟ برای پاسخ به این سؤال، باید عوامل مؤثر بر طول عمر بازماندگان سکته مغزی مانند سن بیمار، محل آسیب در مغز، شدت سکته، وضعیت عمومی بیمار، پایبندی به درمان، سطح مراقبت و مشکلات روانی بیمار را بررسی کنیم.
نقش سن بیمار در طول عمر بعد از سکته مغزی
سن مهمترین عامل مؤثر بر طول عمر بعد از سکته مغزی محسوب میشود. بزرگسالان مسنتر پس از سکته مغزی بیشتر از سنین دیگر در معرض عوارض شدید و مرگ قرار دارند. مطالعهای نرخ بقای بیش از 5000 بیمار سکته مغزی را در سال اول بررسی کرد و به نتایج زیر دست یافت:
- نرخ بقای بیماران زیر 65 سال: پس از سکته ایسکمیک 93.7% و پس از سکته هموراژیک 73.8%
- نرخ بقای بیماران 65 تا 80 سال: پس از سکته ایسکمیک 86% و پس از سکته هموراژیک 60.1%
- نرخ بقای بیماران 80 تا 85 سال: پس از سکته ایسکمیک 78.8% و پس از سکته هموراژیک 47%
- نرخ بقای بیماران بالای 85 سال: پس از سکته ایسکمیک 64% و پس از سکته هموراژیک 40.3%
محل آسیب ناشی از سکته مغزی
تحقیقات نشان میدهند که سکتههایی که ساقه مغز را تحتتأثیر قرار میدهند، عوارض شدیدتری دارند و کشندهتر هستند. علاوه بر این، سکتههایی که بخشهای مختلفی از مغز را تحتتأثیر قرار میدهند، در مقایسه با سکتههایی که تنها روی بخش کوچکی از مغز تأثیر میگذارند، میتوانند منجر به ناتوانی قابلتوجهتر شوند و کشندهتر باشند.
شدت سکته و نقش آن در طول عمر
نوع و شدت سکته مغزی بهصورت مستقیم بر طول عمر بیمار تأثیر میگذارند. سکتههای هموراژیک اغلب شدیدتر از سکتههای ایسکمیک هستند و آسیب بیشتری به مغز میرسانند.
- نرخ بقای سکته ایسکمیک: این سکتهها معمولا نرخ بقای بالاتری دارند؛ زیرا، شایعتر هستند و به درمانهای ازبینبردن لخته خون بهخوبی پاسخ میدهند. نرخ بقای یکساله این نوع سکته 82% و نرخ بقای دهساله آن 62% است
- نرخ بقای سکته هموراژیک: این سکتهها کمتر رخ میدهند؛ ولی کشندهتر هستند. نرخ بقای سکتههای هموراژیک به علت عوارضی مانند خونریزی مغز و تورم بهصورت قابلتوجهی پایینتر محسوب میشود. نرخ بقای یکساله این نوع سکته 56% و نرخ بقای دهساله آن 42% است
وضعیت سلامت عمومی فرد مبتلا به سکته مغزی
بیماریهای زمینهای زیر میتوانند طول عمر را پس از سکته مغزی کاهش دهند:
- فشارخون بالا: بیماران مبتلا به فشارخون کنترلنشده بیشتر از دیگران در معرض خطر سکتههای شدید قرار دارند و دارای نرخ بقای پایینتری هستند
- دیابت: بیماران دیابتی اغلب نتایج بدتری را به دلیل عوارض عروقی تجربه میکنند
- بیماری قلبی: بیماریهای قلبی میتوانند خطر سکتههای کشنده را افزایش دهند
- کلسترول بالا: کلسترول بالا خطر سکته مغزی را افزایش میدهد؛ ولی تحقیقی نشان داد که نرخ بقای طولانیمدت را بهبود میبخشد
پایبندی به درمان و مراجعه به پزشک
مطالعه دانشگاه موناش نشان داد که مصرف منظم داروها توسط بازماندگان سکته مغزی میتواند به افزایش نرخ بقا کمک کند. در این تحقیق، محققان نرخ بقای 8363 بازمانده سکته مغزی را بررسی کردند. برای بیمارانی که پایبندی آنها به درمان بالای 60% بود، هر 10% افزایش در پایبندی به درمان با کاهش 13 تا 15 درصدی در خطر مرگومیر همراه بود.
سطح مراقبت و توانبخشی بعد از سکته
سطح مراقبت پس از سکته مغزی یکی دیگر از عوامل مؤثر بر طول عمر بعد از سکته مغزی محسوب میشود که میتوان آن را به دو بخش تقسیم کرد:
- ساعت طلایی: ساعت طلایی برای حداقلسازی آسیب مغزی بسیار حیاتی است. اگر بیماران در اولین ساعت بروز علائم سکته مغزی تحت درمان قرار گیرند، نرخ بقا در بالاترین حد خود خواهد بود. تحقیقات نشان میدهند که نرخ بقای پنجساله بیمارانی که در سه ساعت اول با tPA تحت درمان قرار میگیرند، 30% افزایش مییابد
- پس از سه ساعت: بهازای هر ساعت تأخیر در درمان، نرخ بقا کاهش و خطر بروز عوارض شدید افزایش مییابد. برخی از درمانها مانند داروی حلکننده لخته خون tPA نمیتوانند پس از سه ساعت استفاده شوند
توانبخشی سکته مغزی معمولا در بیمارستان اغلب یک یا دو روز پس از سکته مغزی شروع میشود. طبق گفتههای CDC، شروع زودهنگام توانبخشی میتواند به پیشگیری از وقوع سکته دیگر و بهتبع آن، افزایش طول عمر بیمار کمک کند. برنامههای توانبخشی با توجه به نیازها و چالشهای بیماران طراحی میشوند و ممکن است شامل ترکیبی از فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتاردرمانی باشند.
مشکلات روانی پس از سکته مغزی
افسردگی، اضطراب و اختلال استرس پس از سانحه از شایعترین مشکلات روانی پس از سکته مغزی هستند که روی کیفیت زندگی بیماران تأثیر منفی میگذارند. تحقیقات نشان میدهند که افسردگی و اضطراب 1 نفر در هر 3 نفر را در طول سال اول پس از سکته مغزی تحتتأثیر قرار میدهد و 3 تا 4 نفر از هر 1000 بازمانده سکته مغزی در طول پنج سال اول خودکشی میکنند. علاوه بر این، محققان بر این باورند که افسردگی خطر وقوع مجدد سکته و مرگ را افزایش میدهد.
توانبخشی سکته مغزی ممکن است به بهبود مشکلات روانی مانند افسردگی نیز کمک کند. تحریک مغناطیسی مکرر مغز که با نام rtms نیز شناخته میشود، یکی از روشهای جدید برای کاهش علائم افسردگی است. این روش در کلینیکهای معتبری مانند تهران آرتیاماس برای توانبخشی سکته مغزی استفاده میشود.
طول عمر بعد از سکته مغزی شدید
برای پاسخ به سؤال «بیمار سکته مغزی چند سال عمر میکند؟»، باید به نوع سکته مغزی شدید توجه کنیم. نرخ مرگومیر پس از سکته هموراژیک در 30 روز اول، 40 تا 50 درصد است که دوبرابر نرخ مرگومیر سکته ایسکمیک محسوب میشود. مطالعهای در سوئد نشان داد که 66% از افرادی که برای اولینبار دچار سکته ایسکمیک شدند، بیشتر از سه سال زندگی کردند.
طول عمر بعد از سکته مغزی خفیف
سکته مغزی خفیف که با نام حمله ایسکمیک گذرا (TIA) یا سکته مغزی مینی نیز شناخته میشود، با سکته هموراژیک و ایسکمیک تفاوت قابلتوجهی دارد؛ زیرا علائم آن معمولا تنها چند دقیقه تا حداکثر شصت دقیقه طول میکشند. این نوع سکته کشنده نیست؛ ولی میتواند نشانه بیماریهای خطرناک باشد و افراد را در معرض خطر سکته مغزی شدید قرار دهد.
نکات مراقبتی بعد از سکته مغزی
داشتن عادات سالم از مهمترین نکات مراقبتی پس از سکته مغزی محسوب میشود. این عادات شامل فعالیت بدنی منظم، رژیم غذایی سالم، مدیریت سطوح استرس، حفظ ارتباطات اجتماعی و داشتن خواب کافی هستند که نقشی مهمی در پیشگیری از سکته مغزی بعدی و بهبود سلامت عمومی بیمار ایفا میکنند. لطفا با پزشکان متخصص برای کسب اطلاعات درباره نحوه گنجاندن مؤثر این عادات در زندگی روزمره خود مشورت کنید.
سخن پایانی
در این مطلب، به عوامل مؤثر بر طول عمر بعد از سکته مغزی مانند سن و وضعیت عمومی بیمار پرداختیم تا پاسخ کاملی به سؤال «بیمار سکته مغزی چند سال عمر میکند؟» ارائه دهیم. با پیشرفتهای پزشکی و افزایش آگاهی عمومی، طول عمر بازماندگان سکته مغزی و امید خانوادههای آنها روزبهروز افزایش خواهد یافت. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره روشهای توانبخشی پس از سکته مغزی مانند تحریک مغناطیسی مکرر مغز به کلینیک تهران آرتیاماس مراجعه کنید.
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید